Deze zomer hadden we een zeer vruchtbare bijeenkomst op de intieme Rogano-conferentie voor ‘Medical Education’-wetenschappers in Schotland. Een wat grotere delegatie van onze groep (Sofiya Abedali, Joost van den Berg, Benny van Lier, Milou Silkens, Kiki Lombarts en Rosa Bogerd) bezocht de conferentie. De meesten van ons presenteerden ons eigen werk en kregen nuttige input van peers tijdens het congres. Het was geweldig om onze internationale collega’s te ontmoeten in het Royal College for Physicians and Surgeons in Glasgow! We willen de organisatie bedanken en kunnen niet wachten op de editie van volgend jaar in Bazel.

Hoewel nachtdiensten cruciaal zijn voor de patiëntenzorg, vormen ze een bedreiging voor het welzijn en de performance van artsen. Hoe precies? Deze studie van Maarten Debets et al. onderzocht de gevoelens van artsen rondom nachtdiensten. We keken naar de scores van artsen op het gebied van alertheid, tevredenheid en kalmte voor en na nachtdiensten. Met behulp van een steekproef van meer dan 200 chirurgen en gynaecologen en hun arts-assistenten konden we enkele specifieke artsenprofielen definiëren, die varieerden vóór (3 profielen) en na (4 profielen) nachtdiensten. Alertheid nam het sterkst af tijdens nachtdiensten, maar leeftijd, specialisme, slaap, duur van de dienst en het aantal opeenvolgende diensten hielden ook verband met veranderingen in alertheid, tevredenheid en kalmte. Lees de volledige publicatie hier.

Artsen voortdurend worden benaderd om te investeren in hun leiderschapskwaliteiten. Dit zou nodig zijn om de ‘uitdagingen van de gezondheidszorgtoekomst’ aan te kunnen. Er is dan ook een enorm aanbod van leiderschapsprogramma’s ontstaan. De vraag welke effecten deze leiderschapsprogramma’s voor artsen hebben op de organisaties waar zij werken, is dan ook meer dan relevant.
Een systematische literatuur review lijkt een goed begin om deze vraag te beantwoorden. Maar leiderschapsprogramma’s lopen zo uiteen dat je niet ver komt met het puur inventariseren van de literatuur. Je kunt eendaagse cursussen niet over een kam scheren met volledige MBA opleidingen, monodisciplinaire niet met multidisciplinaire opleidingen en in company trainingen niet met het aanbod buiten de ziekenhuismuren. Dezelfde variëteit zien we bij de bestudeerde organisatie- uitkomsten: hoe vergelijk je de effecten op financiën, turnover van personeel, doorstroom en baansatisfactie bijvoorbeeld?
Voor het beantwoorden van de gestelde onderzoeksvraag kozen Maarten Debets c.s daarom voor een zogenaamde realist review. Daarbij gaat het niet – zoals bij een systematische review – over het bestuderen van het effect van X (leiderschapsprogramma) op Y (organisatie uitkomsten), maar ontrafel je onder welke contexten (C), welke mechanismen (M) bijdragen aan welke uitkomsten (O). In deze studie ontwikkelden we een leiderschapsprogrammatheorie waarin we 5 zogenaamde CMO’s blootlegden die helpen verklaren hoe, waarom en onder welke omstandigheden leiderschapsprogramma’s voor artsen een impact kunnen hebben op de ziekenhuisorganisatie. Het resultaat van deze megaklus lees je in deze BMC Health Serv publicatie.

In dit interview voor De Cardioloog duiden Jose PS Henriques en Rosa Bogerd de resultaten van ons onderzoek naar het werk-gerelateerd welzijn onder Nederlandse cardiologen en de beïnvloedende factoren. Via het artikel in de link kun je lezen waarom wij vinden dat welzijn centraal moet komen te staan als onderdeel van de professionaliteit van artsen én hoe betekenisvol contact met de patiënt hier een rol in kan spelen.

De Cardioloog | Werkgerelateerd welzijn onder Nederlandse cardiologen

Zelfkritiek en perfectionisme komen veel voor in de medische wereld en vormen een mogelijke bedreiging voor de professionele voldoening van artsen en, daarmee, de kwaliteit van zorg die zij in staat zijn te leveren. In dit recent gepubliceerde onderzoek onderzochten Rosa Bogerd et al. of een “zelfvriendelijke” houding gerelateerd was aan professionele voldoening. Zij vonden dat zelfvriendelijkheid de veerkracht van artsen bevordert en hen in staat stelt hun eigen werk-privé balans beter te managen, wat daarmee ruimte creëert voor meer professionele voldoening. Het volledige artikel is hier te vinden.

Onprofessioneel gedrag ondermijnt het vertrouwen in de organisatie en heeft een negatieve invloed op de veiligheid van patiënten, de klinische leeromgeving en het welzijn van artsen.
Aan het begin van het nieuwe jaar publiceerden Kirsten Dabekaussen et al. hun nieuwe onderzoek “Medical Professionals’ Perceptions of Unprofessional Behaviour in the Clinical Workplace”. Het volledige artikel is hier te vinden.

Nieuw jaar, nieuwe projecten, nieuwe energie!

Maar eerst staan we graag even stil bij alle mooie dingen die wij in 2022 hebben bereikt op het gebied van performance, vitaliteit en compassie in de zorg en het medisch onderwijs. Graag presenteren wij onze Jaarimpressie 2022! Een verzameling in ‘numbers and narratives’ van waar onderzoeksgroep PP&CC zich het afgelopen jaar voor heeft ingezet.

Lees alles over onze publicaties en uitstapjes, awards en nieuwe tools. Via de link heeft u toegang tot ons interactieve overzicht.

Een mooi begin van het nieuwe jaar! De studie van Rosa Bogerd et al. (Work-Related Well-Being Among Dutch Cardiologists – A National Survey – ScienceDirect) werd gepubliceerd in Current Problems in Cardiology. De studie presenteert de resultaten van een groot onderzoek naar het werk-gerelateerd welzijn van de Nederlandse cardioloog. Werk-privé conflicten en een te hoge werkdruk bleken belemmerend voor het welzijn van de Nederlandse cardioloog. Het onderzoek laat echter met name zien dat investeren in energiegevers, zoals positieve interacties met de patiënt en autonomie in het uitvoeren van het werk, effectief kan zijn voor het bevorderen van het werk-gerelateerd welzijn van cardiologen. Zie onderstaande figuur voor een overzicht van de resultaten.

Op de laatste dag van dit jaar publiceerden (BMJ Open) Maarten Debets et al. hun studie naar de bijdrage van verschillende energiebronnen (o.a. professionele ontwikkelmogelijkheden en inspraak) en energievreters (zoals workload) op de performance van artsen. Meer specifiek onderzochten zij hoe werkbevlogenheid en burnout deze relaties beïnvloeden. De resultaten staan samengevat in de figuur (en zijn uiteraard terug te lezen in de Open Acces publicatie).   

Wetenschapsnieuws als entertainment? Onder deze titel verslaat het NTvG het panelgesprek over de vertaling van medisch wetenschappelijk onderzoek naar nieuwsbericht. Aan tafel zaten journalisten Maarten Keulemans (Volkskrant) en Sander Voormolen (NRC), onderzoekers Prof Kiki Lombarts (AmsterdamUMC) en Prof Heiman Wertheim (RadboudUMC), en hoofd communicatie Mariel Croon (ErasmusMC). Het ging er soms fel aan toe. Wat de een ‘valorisatie’ noemt, noemt de ander ‘reclame maken’. En wat voor de een ‘maatschappelijke verantwoording afleggen is’, ziet de ander als ‘pure markering’.  Wie bepaalt eigenlijk wat nieuws is? En wie is er verantwoordelijk voor ongenuanceerd wetenschapsnieuws? Het hier terug te lezen gesprek werd gemodereerd door NTvG gastredacteur Hugo Touw, intensivist, en Lester du Perron, chef nieuwsredactie bij het NTvG. Het artikel is opgenomen in een NTvG (Kerst)special over Arts in de Media. 

Het UvA tijdschift Spui Magazine besteedde aandacht aan de recente promotie van dr Iris Jansen. Iris werd geinterviewd over haar onderzoek naar de waardevolle interacties van aios tijdens en ten behoeve van hun professionele groei. De overtuigende verdediging en het proefschrift van dr Jansen zijn beide hier te vinden.  

Voor haar NEJM artikel ‘Medicine is Not Gender-Neutral: She is Male‘ ontving Kiki Lombarts de 2022 Best Publication Award (2e prijs) van het APH (Amsterdam Public Health) research instituut, programma Kwaliteit van Zorg. Gefeliciteerd Kiki met deze eervolle prijs! 

Tijdens het MMV (Medische Vervolgopleidingen) congres dat vandaag online plaatsvond ging chirurg en opleider Bas Verhoeven in gesprek met anios en onderzoeker Kirsten Dabekaussen (promovenda van Kiki Lombarts e.a.), neuroloog en COC-voorzitter Marijke Eurlings en gynaecoloog en AmsterdamUMC vertrouwenspersoon Hanneke de Vries over een veilig opleidingsklimaat. (Sociale) veiligheid is een maatschappelijk veel bediscussieerd onderwerp en ook binnen de vervolgopleidingen is het een belangrijk onderwerp van gesprek. ‘Het is een illusie te denken dat ongewenst gedrag uit te bannen is, maar we moeten wel bespreekbaar maken hoe we met elkaar willen samenwerken’, aldus de panellisten. Lees het hele gespreksverslag hier.  

Op 1 november hebben Rosa Bogerd en Sofiya Abedali de APH Annual Meeting bijgewoond in Theater de Meervaart in Amsterdam. Het thema van de dag was Digitalization. Er waren boeiende keynotes over artificial intelligence in het gebruik van big data en mogelijke ethische vraagstukken. Tijdens de pauze had Rosa Bogard de eer om, in haar rol als junior council member van het Quality of Care programma, als jurylid op te treden in het beoordelen van posterpresentaties. Sofiya Abedali was een waardevolle sparringpartner! De dag werd afgesloten met een schitterende dansvoorstelling. We vonden het inspirerend om hierbij te zijn, en zijn blij verbonden te zijn met het Amsterdam Public Health Research Institute.  

Op 25 oktober kwamen wij samen in de Agnietenkapel in Amsterdam, waar Iris Jansen haar proefschrift verdedigde getiteld ‘Interactions that matter. Understanding Residents’ Professional Growth Through Workplace Relationships’. Tijdens de promotieceremonie wisselde zij van gedachten met haar hooggeleerde opponenten over het leren van aios, de rol van verpleegkundigen in dit proces, en de rol van compassie in de zorg. Dr. Jansen wist alle vragen met overtuiging en enthousiastme te beantwoorden. Wij feliciteren Dr. Iris Jansen, en haar promotieteam, met het behalen van dit grote succes.

Eind augustus zijn we voor een week in het prachtige Lyon geweest voor niet één maar twee congressen! Twee dagen op de Rogano Meeting, en drie dagen op AMEE 2022. Onze onderzoeksgroep heeft op de Rogano Meeting voor critical friends onze current research dilemma’s gepresenteerd. De Rogano liet ons inzien dat iedereen lerende is, dat domme vragen niet bestaan en dat je soms naar Frankrijk moet om je Nederlandse collega’s te ontmoeten.

Op AMEE 2022 kwamen we samen met onze community van onderzoekers op het gebied van Medical Education van over de hele wereld. PP&CC alumna Alina Smirnova presenteerde hier haar nieuwste onderzoek, dat zij o.a. samen met Prof. Kiki Lombarts uitvoerde, naar nieuwe methoden om EPD’s in te zetten om de performance te verbeteren van aios in pediatrische spoedeisende hulp. Het paper is getiteld: “Using Resident Sensitive Quality Measures derived from electronic health record data to assess residents’ performance in pediatric emergency medicine.” Door verder deel te nemen aan symposia, onderzoekspresentaties, en netwerk events konden we deelnemen aan het ‘grotere gesprek’. Na drie dagen AMEE zijn we weer goed op de hoogte van trends en nieuwe ontwikkelingen in onderzoek binnen medisch onderwijs, en hebben we inspirerende input opgedaan voor onze eigen onderzoeksprojecten.

In de koffer naar huis zat nieuwe energie van het face to face contact met onze internationale collega onderzoekers, en frisse motivatie om stories, not studies te schrijven.

Ah, wat zijn we trots!

In de jaarlijkse verkiezing van de Faculteit der Geneeskunde (UvA) werd ‘onze’ post-doc Joost van den Berg, tevens AIOS Internist-ouderengeneeskunde, tot de beste clinicus (binnen de coschappen) verkozen. Wij zijn het volledig eens met deze keuze door studievereniging MFAS en wij feliciteren hem met deze welverdiende titel.

Wat een dag!

Wij kijken terug op een symposium vol bijzondere verhalen, reflecties en inspiratie over waanzin en waanzinnige ervaringen in de zorg. Geïnspireerd delen wij graag onze nieuwe inzichten over compassie, vakmanschap en vitaliteit in onze Terugblik Symposium Waanzinnige Zorg. Wat neemt u mee? Wij horen graag van u!

Over twee weken is het zover. Op 16 juni vindt het symposium WaanZinnige Zorg?! plaats in het Tobacco Theater.
Hoe kijken we naar de toekomst van de zorg? Waar kijk je naar uit, en waar kijk je misschien tegenop? Welke ontwikkelingen zou je wel willen versnellen, en waar moeten we juist voorzichtig en kritisch blijven?

Het symposium WaanZinnige Zorg?! brengt verhalen (Marielle den Engelsman), kennis & inspiratie (Prof.dr. Yvonne Steinert, en trendwatcher Mark Schipper), wetenschap (o.a. onderzoekers Maarten Debets, Iris Jansen en Rosa Bogerd) en muziek (muzikanten van MiMiC). Een inspirerende dag waar wij de dialoog aangaan over vakmanschap, compassie en vitaliteit van artsen.

Het symposium is geaccrediteerd! Deelnemende zorgprofessionals kunnen wij 4,5 accreditatiepunten bieden.

Check het hele programma inclusief de waanzinnige workshops.
We zouden het waanzinnig vinden als jij er ook bij bent. Jouw verhalen, reflecties en al je ideeen en positieve energie zijn welkom. Registreren kan via deze link.

Arts & Auto sprak met Prof. Kiki Lombarts over de opkomst van vrouwen in de geneeskunde, de 3 pijlers van professional performance, het zijn van een digitale nomade in (post) COVID tijd en haar neiging tot bingewatchen. Bij Arts & Auto noemen ze dit ‘het warme interview‘. Dat betekent zoveel als ‘lees ook iets over Kiki als mens’.

In april dit jaar is Rosa Bogerd, promovendus bij de onderzoeksgroep, twee weken op bezoek geweest bij Naarai Camboim, promovenda aan de universiteit van Florianopolois, Brazilië. Naarai werkt aan haar promotietraject waarbij zij de door de PP&CC ontwikkelde SETQ vragenlijst (Systematic Evaluation of Teaching Qualities) gaat valideren in Brazilië. Tijdens het bezoek hebben Rosa en Naarai een vruchtbare samenwerking in gang gezet. Samen met het projectteam werkten zij aan de vertalingen van de vragenlijst en gingen ze op bezoek bij verschillende ziekenhuizen in de staat van Santa Catarina om met dokters in gesprek te gaan over de SETQ en het daarbij behorende follow-up traject. De reacties waren enthousiast en de eerste pilots gaan binnenkort van start! Benieuwd naar hoe dit project verder loopt? Hou onze website in de gaten!

Gender matters! Voor artsen en voor patienten. Dit is de korte maar krachtige conclusie van Kiki Lombarts en Abraham Verghese in hun artikel dat vandaag werd gepubliceerd in het prestigieuze New England Journal of Medicine. AmsterdamUMC besteedde er aandacht aan en ook Linda.NL pikte het nieuws op. Dat noemen we nou valoristatie!

In de media en politiek is er veel te doen over Medisch Specialistische Bedrijven (MSB’s). Maar wat doen ze eigenlijk? En waar lopen ze tegen aan? In deze studie keken wij (Maarten Debets, Milou Silkens, Karen Kruijthof, Kiki Lombarts) naar de strategieën die MSB’s gebruiken om de professional performance van medisch specialisten te adresseren t.b.v. kwalitatief goede en veilige zorg. U vindt de studie hier.

Jaaaa, er komt weer een symposium aan. Praat je mee over de toekomst van de zorg en de medische (vervolg)opleiding? Welke ontwikkelingen zie jij in de samenleving en de zorg? Omarm je die of houd je ze liever op afstand?Tijdens het WaanZinnige Zorg?! symposium vragen we ons af: wat draagt bij aan waanzinnige zorg & opleiding, en wat dreigt uit te monden in waanzin? 16 juni 2022 (14.oo-20.oo). Save the Date!

Per Januari 2022 zal Rosa Bogerd Maarten Debets vervangen als junior council member in de APH Quality of Care Programmaraad. Meer informatie over het Quality of Care programma van Amsterdam Public Health vind je via Quality of Care (amsterdamumc.org).

Tijdens de eerste COVID-19 wave in Nederland onderzochten we of en hoe aios – werkzaam op de IC en daarbuiten – zich redden. Hoe ging het met hen fysiek, mentaal en emotioneel? Maakten ze gebruik van ondersteunende interventies die werden geboden door het ziekenhuis? En op welke manier zorgden ze voor zichzelf buiten het ziekenhuis? De resultaten van de studie Supporting resident well-being on and outside the ICU during the COVID-19 pandemic: the use and value of institutional interventions and individual strategies zijn gepubliceerd. Tipje van de sluier? Het ging goed met de aios en dat kwam vooral door collegiaal contact en veel wandelen!

Hoe zorg je ervoor dat IFMS meer is dan een ‘vinkje zetten’? Ja, deelname aan IFMS is ook een vorm van verantwoording afleggen aan patienten en de maatschappij, maar vooral is het bedoeld om medisch specialisten te ondersteunen in hun professionele ontwikkeling en groei. De aanpak die het AMC de afgelopen jaren ontwikkelde, invoerde en evalueerde laat zien dat je beide goden kunt dienen. Belangrijk is dat medisch specialisten ermee uit de voeten kunnen en IFMS als iets positief ervaren. Lees hier het gepubliceerde resultaat van dr Elisa Bindels en vele anderen.

Wat als specialisten hun performance ‘overschatten’? Mirja van der Meulen et al. onderzochten in welke mate een verschil van inzicht tussen de geëvalueerde specialist en diens beoordelaars (aios, collega’s en medewerkers) van invloed is op de performance verbetering na het ontvangen van feedback. Zie hier het nieuwe onderzoek van dr. Mirja van der Meulen en collega’s.

Bij veel mensen komen rond hun vijfenveertigste jaar vragen over zingeving en werkgeluk naar boven. Hoogleraar Professional Performance Kiki Lombarts wijst op de rol van organisaties bij de begeleiding van dit proces. Psychiater en filosoof Damiaan Denys pleit voor meer acceptatie van onprettige gevoelens. “Het hoort bij het leven om af en toe niet lekker in je vel te zitten.”
Lees het volledige interview met deze twee hoogleraren in Clique Magazine. Interview door Michiel Hordijk.

Kiki Lombarts is teruggekeerd van haar Stanford University fellowship in California. Ze was de 2020-2021 Presence-CASBS fellow bij CASBS, het gerenommeerde Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences. Het Presence programma, geleid door Stanford Medicine’s Prof. Abraham Verghese, is gericht op de humanisering van de zorg. Kiki is nu weer terug in het AMC.

We invite you to the very first (but definitely not last) edition of APH Junified! APH Junified is a yearly returning event exclusively for APH junior researchers (including PhD candidates and post docs). The first edition, themed ‘Next Generation Researchers’, takes place on September 2 at Rosarium, Amsterdam.

More details on the program will soon be published on the APH website, so stay tuned.
We look forward meeting you all very soon!

Promovenda Iris Jansen is door Kevin Eva – Editor in Chief van het tijdschrift Medical Education – geïnterviewd in een podcast over het artikel “An act of performance: Exploring residents’ decision-making processes to seek help”. Luister het gesprek van 12 minuten terug via iTunes of de website.

Een goede vitaliteit van artsen is voorwaarde voor het kunnen bieden van goede patiëntenzorg. Veel artsen ervaren dat de vitaliteit onder druk staat, onder andere door veeleisende en veranderende werkomstandigheden zoals een hoge productiedruk, de emotionele belasting van het werk, te weinig tijd voor compassie en toegenomen administratieve lasten.

Om de vitaliteit en werkvoldoening van A(N)IOS en stafleden te behouden of bevorderen ontwikkelden wij het instrument ‘De Vitale Dokter: de weg naar (meer) professionele voldoening en vitaliteit’. Het instrument bestaat uit een online vragenlijst en een automatisch gegenereerd afdelingsrapport met de resultaten van de vragenlijst. Het afdelingsrapport biedt inzicht in de vitaliteit en werkvoldoening van artsen op de afdeling en drie domeinen die hierop mogelijk van invloed zijn: de ervaren afdelingscultuur, de organisatie van de (zorg)praktijk, en de persoonlijke veerkracht van artsen.

Wij ontwikkelden dit instrument op basis van het Stanford WellMD Professional Fulfillment Model. Volgens dit model zijn vitaliteit en werkvoldoening het resultaat zijn van een ondersteunende zorgorganisatie, een welzijnsbevorderende cultuur en de persoonlijke veerkracht van artsen (zie figuur hieronder).

De vragenlijst bevat 46 vragen verdeeld over vier vragenblokken: vitaliteit, cultuur, organisatie en persoonlijke veerkracht. Na elk vragenblok kunnen gebruikers hun antwoorden toelichten in opentekstruimte. Het afnemen van de vragenlijst duurt ongeveer 5 minuten en is volledig anoniem. De resultaten worden teruggekoppeld in een afdelingsrapportage.

Heeft u interesse in dit nieuwe instrument, neem gerust contact op!

De Nederlandse Vereniging voor Cardiologie (NVVC) vreest dat het welzijn van haar leden in het gedrang komt door de hoge werkbelasting die cardiologen ervaren. Teneinde hierop adequaat te kunnen acteren beoogt de Commissie Kwaliteit (CK) van de NVVC het welzijn van Cardiologen in Nederland te inventariseren. Deze inventarisatie is een eerste stap in het toewerken naar aanbevelingen en mogelijk een ‘streef-norm’ voor een gezonde cardiologische praktijkvoering. De inventarisatie en het bijbehorend onderzoek wordt door onze onderzoeksgroep uitgevoerd.

Vanuit de onderzoeksgroep is Rosa Bogerd in de lead voor de uitvoering en terugkoppeling van het onderzoek. Met het team hebben wij een vragenlijst gebouwd, bestaande uit de belangrijkste constructen uit de literatuur over werkplezier en burn-out,  die inzicht moet geven in onder andere welzijn, werkplezier, werkbelasting, tijd voor de patiënt, veerkracht, feedbackcultuur en teamsfeer bij de Nederlandse cardiologen. 320 cardiologen vulden de lijst in. De data worden geanalyseerd en zullen niet alleen richtinggevend zijn voor het NVVC kwaliteitsbeleid van 2021, maar ook resulteren in een publicatie vanuit de onderzoeksgroep.

In tijden van grote verandering hebben we het misschien nog wel meer nodig dan ooit: een moment van rust en reflectie. Barbara Doeleman – een van onze samenwerkingspartners – draagt hieraan bij door dagelijks een meditatiemoment aan te bieden via de Internationale Compassie Community.  Als echte onderzoekers van Professional Performance & Compassionate Care gaan wij het een half jaar proberen. Alle zorgverleners en andere geinteresseerden kunnen ook meedoen.

Op 15 oktober werd Mirja van der Meulen het doctoraat verleend na een succesvolle verdediging van haar proefschrift getiteld: “Assessment of physicians’ professional performance using questionnaire-based tools”.
Het proefschrift handelt over de validiteit van het toetsen van het professioneel functioneren van praktiserende artsen. Toetsen is van belang om te weten hoe goed artsen functioneren en om, daar waar nodig, te helpen dit functioneren te verbeteren. Een veelgebruikte methode voor de evaluatie van artsen is het inzetten van vragenlijsten, met deze vragenlijsten kunnen artsen feedback vragen aan verschillende collega’s, bekend als 360° feedback. Het toetsen van artsen met deze vragenlijsten moet echter wel valide resultaten opleveren. In het proefschrift worden verschillende vraagstukken behandeld: “Welk  validiteitsbewijs wordt er (vooral) geleverd voor het gebruik van vragenlijsten?”, “Krijgen artsen die goede patiëntenzorg leveren ook hoge scores van hun collega’s? en “Verbetert het functioneren van artsen na het ontvangen van 360° feedback?”. Voor het antwoord op deze vragen, verwijzen wij u graag naar het proefschrift van Mirja van der Meulen, via deze link. Wij feliciteren Doctor Van der Meulen van harte met haar nieuwe titel!

Op 15 oktober is Mirja van der Meulen gepromoveerd in Maastricht. Hier vindt u haar proefschrift.

Artsen met een hoge werkdruk en weinig ontwikkelingsmogelijkheden hebben een grotere kans op een patient-gerelateerde burnout. Maar, goede arts-patient relaties lijken deze kans te verlagen. Dit is een belangrijke conclusie uit onderzoek dat we deden onder 465 medisch specialisten en aios in 50 Nederlandse ziekenhuizen. De publicatie is het resultaat van een inspirerende en vruchtbare samenwerking van de Professional Performance onderzoekers Renee Scheepers, Milou Silkens, .Joost van den Berg en Kiki Lombarts. Lees de studie van R. Scheepers et al in BMJ Open.

Maarten Debets en collegae bestudeerden het gebruik van 5- versus 7-puntsantwoordschalen in de beoordeling van specialisten. De uitbreiding van 5 naar 7 antwoordopties werd onderzocht op verzoek van de aios die aangaven onvoldoende de verschillen tussen hun supervisoren kwijt te kunnen in een vijfpuntsschaal. Debets et al. onderzochten en vergeleken daarom de evaluaties van AIOS anesthesiologie over de opleidersvaardigheden (SETQ) van hun supervisoren gemeten met vijf- en zevenpuntsantwoordschalen. Meer specifiek keken ze naar de spreiding van scores binnen evaluaties en op welke manier AIOS gebruik maakten van de extra antwoordopties. Zowel de vijf- als zevenpuntsantwoordschaal zijn geschikt om de opleidingsvaardigheden van supervisoren valide te meten. De zevenpuntsantwoordschaal biedt AIOS echter de mogelijkheid tot een meer genuanceerde evaluatie. Van die mogelijkheid maakten AIOS voornamelijk gebruik bij de positieve response opties. Switchen van een vijf- naar zevenpuntsantwoordschaal kan voordelig zijn. Lees het artikel  “Variability of residents’ ratings of faculty’s teaching performance measured by five- and seven-point response scales” hier!.

Het werkgerelateerde welzijn van dokters (en andere gezondheidszorgprofessionals) is essentieel voor de kwaliteit van zorg. Onlangs publiceerden Maarten Debets et al. over de ontwikkeling en pilot van een vitaliteitsprogramma voor artsen in Perspectives on Medical Education. In het artikel geven de auteurs inzicht in de lessen die geleerd zijn tijdens dit proces. Aan deze geleerde lessen koppelen ze een zevental praktische tips die u kunt gebruiken bij het ontwerpen en evalueren van welzijnsinterventies voor gezondheidszorgprofessionals. Als u meer wil weten over het artikel of hoe u met vitaliteit aan de slag kunt, neem dan gerust contact op met Maarten Debets m.p.debets@amsterdamumc.nl, wij denken graag met u mee. Het artikel vindt u hier.

We zijn trots op de eervolle positie die Kiki Lombarts dit academisch jaar bekleedt als fellow van het Center for Advanced Study in the Behavioral Sciences (CASBS) aan Stanford University. Zij is aangesteld namens het Presence Program van Stanford Medicine dat olv Prof. dr Abraham Verghese als missie heeft de gezondheidszorg te humaniseren. Kiki gaat een jaar van verdieping en inspiratie tegemoet. Ze blijft het onderzoek in Amsterdam op afstand volgen en begeleiden.

De afgelopen zomermaanden zijn door het team van Perito nuttig besteed om het nieuwe platform pasklaar te maken voor de praktijk. Medisch specialisten, opleiders, coördinatoren en ondersteunend personeel konden zich inschrijven voor verschillende webinars waarin het platform van Perito Professional Performance aan hen geïntroduceerd werd. Ook zijn wij het land ingegaan – face to face en virtueel – om verschillende ziekenhuizen persoonlijk met ons kennis te laten maken. Verschillende afdelingen zijn inmiddels zelfstandig begonnen met het beheren van hun account. Wij helpen ze maar al te graag verder op weg en hebben daarom nu ook twee keer per week het Perito vragenuurtje ingelast.

Voor meer informatie over Perito kunt u natuurlijk altijd kijken op onze website:  www.peritoprofessionalperformance.nl. Of mail naar info@peritoprofessionalperformance.nl

De afgelopen maanden is de onderzoeksgroep PP&CC samen met ICT-ontwikkelaar Esperto BV keihard bezig geweest met de ontwikkeling van een nieuw platform voor het makkelijk, veilig en wetenschappelijk verantwoord evalueren van de professional performance van medisch specialisten en A(N)IOS. En nu is het zover: we kunnen online. Hoera! Perito Professional Performance ondersteunt de medisch specialist en A(N)IOS bij haar of zijn continue professionele ontwikkeling door middel van onze bekende en gevalideerde meetinstrumenten zoals de SETQ, de D-RECT, de TeamQ en de INCEPT/IFMS vragenlijsten. We zijn trots op het nieuwe platform voor onze instrumenten en de aantrekkelijke en overzichtelijke rapporten waarin de resultaten aan gebruikers worden teruggekoppeld. Zoals u van ons gewend bent worden al onze instrumenten voortdurend op kwaliteit onderzocht. Via Perito zijn artsen altijd verzekerd van de meest actuele evidence-based versies. We werken ondertussen – samen met artsen – verder aan de ontwikkeling van nieuwe tools voor het meten van de professional performance van artsen. Bent u nieuwsgierig geworden of wilt u meer details over Perito? Neem dan een kijkje op de website: www.peritoprofessionalperformance.nl. U mag ons natuurlijk ook altijd mailen op professionalperformanceAMC@amsterdamumc.nl.  We gaan graag met en voor u aan de slag op ons nieuwe Platform!

Afgelopen dinsdag 10 maart waren wij als onderzoeksgroep aanwezig bij de voorjaarsbijeenkomst van onze afdeling Medische Psychologie in het Rosarium in Amsterdam. De afdelingsmiddag stond in het teken van Versterken & Verbinden, zowel over de Amstel heen (tussen locatie AMC en locatie VUMC) als tussen de verschillende pijlers van de afdeling: onderzoek, onderwijs en patiëntenzorg. Het was een vruchtbare middag, waarin inspirerende workshops nieuwe samenwerkingsideeën tot stand hebben gebracht. Zie hieronder een aantal visualisaties van de middag die ter plekke door een tekenaar werden gemaakt:

2019 was een mooi jaar voor de onderzoeksgroep Professional Performance & Compassionate Care. Wilt u weten waarom en wat we allemaal initieerden, schreven en presteerden? Met wie we samenwerkten het afgelopen jaar en hoeveel feedback er weer werd verzameld dankzij de vragenlijsten die wij ontwikkelden? Lees dan ons korte, krachtige jaarverslag 2019!

Wat leren AIOS in de dagelijkse klinische praktijk over kwaliteit? Wat krijgen ze mee van hun opleiders, bewust en onbewust, en hoe gaan ze om met de verschillen tussen supervisoren? In deze studie onderzochten we patiëntveiligheidsculturen in de vervolgopleidingen vanuit het onderscheid tussen (kwaliteits)systemen en de praktijk van leren en zorgen. Een mooi resultaat van een interfacultaire samenwerking (Amsterdam, Rotterdam, Maastricht).

Op het randje van de Kerstdagen een mooie publicatie online van Renee Scheepers, Helga Emke, Ronald Epstein en Kiki Lombarts. The impact of mindfulness-based interventions on doctors’ well-being and performance: A systematic review.

Zin in het werk en zingeving in het werk gaan hand in hand. Dat is een van de conclusies van de landelijke startbijeenkomst over werkplezier en welzijn met 80 jonge dokters. Kiki Lombarts en Antoinette de Bont analyseerden de data en komen met hun eerste bevindingen. Lees ze hier allemaal. In 2020 bouwen we er op voort.

Met een symposium gewijd aan de kwaliteit van de PhD-opleiding nam Marlies Stouthard afscheid als directeur van de AMC Graduate School. De verschillende bijdragen aan het symposium belichtten de noodzaak, mogelijkheden en uitdagingen van het werken aan de kwaliteit van de opleiding. Kiki Lombarts lichtte de stand van zaken van het ReSQUe (Reserach Supervison Quality Evaluation)-project toe. Het werk van Marlies wordt uiteraard voortgezet; haar opvolgers zijn Marlies dankbaar voor het stevige fundament dat ze achterlaat. Dank Marlies!

Onder leiding van Maarten Debets en Kiki Lombarts verdiepten 10 aios zich in hun vitaliteit. De professional en de persoon kwamen aan bod. Het vogeleiland in het Amsterdamse bos nodigde uit tot stilvallen (“heerlijk die stilte achter het geluid te horen”), uitwisselen (“ik ben niet de enige blijkbaar”) en reflectie (“fijn om hier de tijd voor te hebben’) …. Belangrijk? Jazeker, voor arts en patiënt.

We kijken terug op een geslaagd NVMO congres in het WTC in Rotterdam! We hebben op verschillende manieren een bijdrage geleverd:

• Kiki Lombarts presenteerde de ‘patient safety study’ van Milou. De studie onderzocht in welke mate het opleidingsklimaat en patiëntveiligheidsklimaat het patiëntveiligheidsgedrag van aios verklaren in de medische vervolgopleidingen.
• Iris Jansen vertelde over haar studie waarin ze onderzocht in hoeverre de samenwerking binnen opleidersgroepen bijdraagt aan het opleidingsklimaat binnen de medische vervolgopleiding. Dit leverde interessante gesprekken op.
• Iris Jansen, Renée Stalmeijer en Kiki Lombarts verzorgden de workshop ‘Handen uit de mouwen! Aan de slag met het opleidingsklimaat’. In deze workshop gingen deelnemers ‘aan de slag’ met het opleidingsklimaat in kleine, stakeholderspecifieke groepen (studenten, opleiders en onderzoekers/ beleidsmedewerkers). Daarna spraken deelnemers met andere groepen. Dit leverde waardevolle gesprekken op waarin deelnemers meer inzicht in elkaars perspectieven kregen. Dank aan alle (51!) deelnemers.

Wil je een korte indruk van het congres? Luister naar de ‘Medisch Onderwijs Podcast’. Zij waren aanwezig op het congres en interviewde verschillende aanwezigen. Tot volgend jaar in Egmond aan Zee

Op 20 nov werd de beweging Zin in Zorg gelanceerd. Jonge dokters praatten over hun werkplezier: Wat geeft werkplezier, wat bepaalt werkplezier en wat moet er minder, meer of anders om werkplezier te behouden of vergroten? Het initiatief voor dit gesprek kwam van de jonge dokters zelf. De Jonge Specialist (DJS), de Landelijke vereniging van Artsen in Dienstverband (LAD), Landelijke Organisatie Van Aspirant Huisartsen (LOVAH) namen het voortouw voor de landelijke kick-off van Zin in Zorg, gefaciliteerd door de VVAA en gesteund door de IGJ. Zin in Zorg beoogt niets minder dan een beweging te zijn: iedereen die het werkplezier en het welzijn van dokters belangrijk vindt mag hierover meepraten, meedenken en (vooral) meedoen. Zie hier een sfeerimpressie van de kick-off. Ter voorbereiding voor de kick-off bijeenkomst schreven Kiki Lombarts, Elisa Bindels, Maarten Debets en Iris Jansen van de PP&CC onderzoeksgroep de notitie Werkplezier en Welbevinden van De Nieuwe Generatie Dokters.

Aangenaam! Mijn naam is Rosa Bogerd, 26 jaar oud en ik mag mijzelf met trots voorstellen als de nieuwe junior onderzoeker binnen de onderzoeksgroep Professional Performance & Compassionate Care op de afdeling Medische Psychologie binnen het Amsterdam UMC. Iets langer dan een jaar geleden heb ik mijn masters Bestuurskunde: Besturen van Zorgvernieuwing en Philosophy, Bioethics and Health aan de VU afgerond. Na mijn onderzoeks-skills een jaar te hebben mogen ontwikkelen buiten de medisch academische wereld ben ik nu vol energie “glad to be back!”. Met mijn interesse in de complexiteit en veelzijdigheid van de gezondheidszorg, en een sterke neiging naar de ethische kant ervan, voel ik mij dan ook vereerd dat ik een steentje bij mag dragen aan het mooie en inspirerende compassieproject waar mijn directe collega’s al druk mee gestart zijn. Ik heb er zin in!

Jonge dokters willen met plezier en energie werken in de zorg. Beide lijken niet vanzelfsprekend te zijn. De VVAA, DJS, LAD en LOVAH slaan de handen ineen en faciliteren een initiatief waarbij jonge dokters (aios, anios en jonge klaren) samenwerken aan meer werkplezier en mentale fitheid. Doel is dat deze én volgende generaties zorgprofessionals met plezier in een veilige omgeving hun werk kunnen doen, samen met ervaren collega’s. Ook de Inspectie Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) onderschrijft dit doel. Onder leiding van Kiki Lombarts & Antioinette de Bont (EUR) komen op 20 november (vanaf 18.00 uur) in Utrecht 80 jonge artsen bij elkaar om deze beweging verder vorm te geven. De PP&CC schreven ter voorbereiding een notitie om het thema Werkplezier en Welzijn in kaart te brengen. Op 20 nov zullen de onderzoekers het gesprek in groepen begeleiden. Jonge dokters kunnen meedoen en denken. Schrijf je dan wel in. Lees meer en/of schrijf je  in.

In de zoektocht naar steeds betere kwaliteit van zorg is er veel aandacht voor het gedrag van artsen. Een idee – afkomstig uit de luchtvaart – is te kijken naar risicovolle houdingen van chirurgen, zoals machogedrag, anti-autoritair gedrag of zelfoverschatting. Wij ontwikkelden voor het meten van deze houdingen een prototype thermometer. Een nieuwe publicatie van Kirsten Dabekaussen, Renee Scheepers, Erik Heineman en Kiki Lombarts.

Kiki Lombarts schreef het boek Physicians’ Professional Performance: Between Time and Technology. In navolging van het Nederlandstalige ‘roze boekje’ is er nu deze Engelse versie. Uiteraard in Very Dutch Orange. De oorspronkelijke tekst is geheel geactualiseerd en aangevuld met de nieuwste inzichten en literatuur. We gaan graag in gesprek met u over de 3 pijlers van professional performance. Bestellen kan en mag!

De Maastrichtse School of Health Professions Education – kortweg SHE – kent een award voor het beste proefschrift van het jaar. Kandidaten zijn alle SHE promovendi van het afgelopen jaar. Dat zijn er jaarlijks zeker 10. Tijdens de traditionele SHE borrel die wordt gehouden tijdens de AMEE conferentie wordt de prijs uitgereikt. Dit jaar was dat in Wenen. En de winnaar van 2019 was ……. dr Alina Smirnova! We zijn trots dat ‘onze Alina’ deze prachtige prijs heeft gewonnen. Zij promoveerde in 2018 cum laude op het proefschrift Unpacking quality in residency training and health care delivery. Haar promotieteam bestond uit Prof. dr Cees van der Vleuten (UM), Prof. dr Kiki Lombarts (UvA), Prof dr Onyi Arah (UCLA) en dr R. Stalmeijer (UM). Wij feliciteren Alina van harte! Lees hier meer over de award uitreiking.

Hoe geven de medische vervolgopleidingen invulling aan de ontwikkeling van excellente, compassievolle, vitale en reflectieve medisch specialisten? Zien we dit terug in de kwaliteit van de patiëntenzorg?

Op deze en andere onderzoeksvragen over het functioneren en presteren van artsen richten wij ons als onderzoekgroep op. Fascineert dit jou ook? Kom dan meedenken en meedoen, want we zoeken een junior onderzoeker! Hieronder vind je de link naar de vacature. Delen wordt gewaardeerd. Mocht je meer informatie willen? Mail ons gerust.

https://werkenbijamc.nl/vacatures/junior-onderzoeker-professional-performance-compassionate-care/

Ken je KeyLime, de podcasts over Key Literature in Medical Education? Het deskundige en uiterst kritische viertal Jason Frank, John Serbino, Linda Shnell en Lara Varpio bespreken en beoordelen zelfgekozen publicaties uit de med educ literatuur. Ze doen dit op een prettige en scherpe manier. Recent werd een van onze papers besproken, de Acad Med publicatie van Alina Smirnova en collega’s: Defining and Adopting Clinical Performance Measures in Graduate Medical Education: Where are We Now and Where Are We Going? Het artikel krijgt hoge waarderingen van de vier criticasters. De titel van de podcast vat het misschien wel het beste samen: The Hitchhiker’s Guide to Clinical Performance Indicators. Als je luistert naar de podcast heb je het artikel meteen ‘gelezen’.

Het opleidingsklimaat is niet alleen in Nederland ‘hot’. Ook in Colombia wordt erkend dat het opleidingsklimaat belangrijk kan bijdragen aan de kwaliteit van de vervolgopleiding. Voor het meten van het klimaat vertaalde men het Nederlandse DRECT meetinstrument in het Spaans. Milou Silkens van de PP&CC groep werkte samen met Colombiaanse collega’s aan het valideren van de Spaanstalige DRECT. Lees hier de studie. Spoiler: de validiteit en betrouwbaarheid van de Spaanse versie van de DRECT werden bevestigd voor de Colombiaanse context.

Heb je het al gehoord? Prof dr Jo Shapiro, KNO-arts en directeur van het Center for Professionalism and Peer Support at Brigham and Women’s Hospital/Harvard Medical School (Boston, USA) komt eenmalig naar het AMC om een Masterclass te verzorgen over Professionalism en Clinical Well-being. Een Masterclass met impact! Toegankelijk (alleen) voor a(n)ios. Aantal plaatsen beperkt. 18 oktober 2019. van 13.00 – 16.00 uur.  2 DOO punten. Unieke kans. Mis het niet. Aanmelden via het AMC leerportaal.

De eerste studie van promovenda Iris Jansen is geaccepteerd in het tijdschrift Medical Teacher. Samen met Kiki Lombarts, Renée Stalmeijer en Milou Silkens, onderzocht ze in hoeverre de samenwerkingskwaliteit van opleidersgroepen bijdraagt aan (1) het opleidingsklimaat binnen medische vervolgopleidingen, en (2) de affectieve, cognitieve en instrumentele facetten van het opleidingsklimaat? Goede samenwerkingskwaliteit van opleidersgroepen lijkt het opleidingsklimaat in de medische vervolgopleiding ten goede te komen. Deze relatie verschilt voor de facetten van het opleidingsklimaat. Benieuwd hoe? Het artikel vind je hier: Team up! Linking teamwork effectiveness of clinical teaching teams to residents’ experienced learning climate.

Trots om terug te krijgen dat de deelnemers aan de cursus klinische leiderschap van de Academie Medisch Specialisten de bijdrage van Kiki Lombarts ‘Persoonlijk leiderschap vanuit professionele waarden’ zo goed hebben beoordeeld. Ihkv #transparantie en #rekenschap afleggen over het eigen functioneren, bij deze de mooie resultaten (gemiddelde waardering 8,3).

We zijn zeer verheugd dat ons voorstel voor de Innovatiesubsidie van het APH-QoC onderzoeksprogramma 2019 is gehonoreerd! Het voorstel  ‘Quality of care and quality of caring: developing a compassion training for physicians’ beschrijft de ontwikkeling van een compassie interventie voor artsen in opleiding.

In het project werken we samen met het VUmc. Houd de website in de gaten voor de laatste informatie.

De validatiestudie van de Groepsmonitor is geaccepteerd voor publicatie in het Journal of Continuing Education in the Health Professions! Daarmee is de Groepsmonitor het eerste evidence-based 360 graden feedback GROEPSinstrument. Met behulp van de Groepsmonitor worden percepties van de groepsperformance van vakgroepen in kaart gebracht door vier respondentgroepen: (1) de medisch specialisten van de vakgroep zelf, (2) specialisten uit aanpalende vakgroepen, (3) ondersteunend personeel, zoals verpleegkundigen en secretarieel medewerkers en (4) ziekenhuismanagers. Dank aan alle auteurs die hieraan een bijdrage hebben geleverd: Elisa Bindels, Benjamin Boerebach, Mirja van der Meulen, Jeroen Donkers, Myra van den Goor, Albert Scherpbier, Kiki Lombarts en Sylvia Heeneman.

Vandaag werkten AMC aios aan hun vitaliteit in een sfeervolle omgeving in het Vondelpark. Grote uitdaging in dit tweede en laatste deel van de DOO cursus ‘De Vitale aios’ was het maken van authentieke keuzes voor de eigen vitaliteit. Kiki Lombarts en Maarten Debets (bege)leiden de jonge dokters. De deelnemers gingen naar huis met een vitaliteitsplan. En een beetje meer energie hopen wij 🙂

In april al online verschenen, maar nu ook écht gepubliceerd in Academic Medicine: “Exploring Validity Evidence Associated With Questionnaire-Based Tools for Assessing the Professional Performance of Physicians: A Systematic Review” van promovenda Mirja van der Meulen en haar collega Alina Smirnova en haar team: Sylvia Heeneman, Mirjam oude Egbrink, Cees van der Vleuten en Kiki Lombarts. Met deze review is onderzocht in hoeverre vragenlijst-instrumenten, die gebruikt worden voor de evaluatie van medisch specialisten hun functioneren, voldoende bewijs verzamelen om valide te kunnen gebruiken. Wat voor bewijs wordt er vooral verzameld, om deze instrumenten voor formatieve feedback maar ook summatieve beslissingen te kunnen gebruiken? Het antwoord kun je hier teruglezen in de review, maar een tipje van de sluier: meer bewijs is nodig om valide summatieve beslissingen te kunnen maken met vragenlijst-instrumenten.

Hoe kan een opleidingsklimaat worden gerealiseerd waarin studenten zich optimaal kunnen ontwikkelen? En waarin tegelijkertijd veilige patiëntenzorg geborgd is? Hoe denken bijvoorbeeld coassistenten, aios, supervisoren, onderwijskundigen en bestuurders hierover?

Deze vragen komen aan bod tijdens de workshop ‘Handen uit de mouwen! Aan de slag met het opleidingsklimaat‘ verzorgd door Kiki Lombarts, Milou Silkens, Renée Stalmeijer en Iris Jansen op het NVMO congres in november dit jaar. We kijken uit naar het samen ontwikkelen van concrete verbetersuggesties om het opleidingsklimaat binnen de medische(vervolg)opleiding te optimaliseren. Hopelijk tot ziens op 21 november in Rotterdam!

Vandaag kwam een groep AMC AIOS bijeen voor het eerste deel van de cursus De Vitale AIOS, verzorgd door docenten Kiki Lombarts en Maarten Debets. Uitgangspunt van de cursus is dat eigen vitaliteit hoort bij professionaliteit van artsen. Kernwoorden van de cursus: wetenschap & eigen ervaringen, uitwisseling & reflectie, samen doen en samen zijn. De gekozen locatie paste uitstekend bij het thema!

De onderzoeksgroep PP&CC was goed vertegenwoordigd op het tweejaarlijkse EAPH congres: the European Association for Physicians Health. Met bijdragen van Elisa Bindels (het in groepsverband bespreken van het individuele functioneren van specialisten), Maarten Debets (een vitaliteitsprogramma voor artsen) en Kiki Lombarts (reflecties op en best practices van de 3 pijlers van professional performance). Zij staan gedrieën op de foto. Ook de studies van Kirsten Dabekaussen (de ontwikkeling van de SHARP vragenlijst voor het meten van risicovolle houdingen van chirurgen) en dr Renee Scheepers (een systematische review naar de effecten van mindful-based interventies op het welzijn en de performance van artsen) werden gepresenteerd. Helaas waren Kirsten en Renee verhinderd, maar Kiki nam de honneurs voor hen waar. De abstracts van de presentaties zijn na te lezen in het congres abstractboek.

Herinneringen ophalen en nieuwtjes uitwisselen. Een avondje eten met de PP alumni! In deze foto op anciënniteit opgesteld. Dr Renee van der Leeuw, Dr Benjamin Boerebach, Dr Irene Slootweg, Dr Renee Scheepers, Dr Milou Silkens, Dr Alina Smirnova, Dr Joost van den Berg en Prof. Kiki Lombarts. Dr Lenny Lases kon er helaas niet bijzijn.

De onderzoeksgroep Professional Performance & Compassionate Care heeft in 2018 niet stilgezeten. Lees in ons jaarverslag alles over wat wij hebben gedaan, gezien en gepresteerd in 2018.

In het Amsterdam UMC heeft in 2017 en 2018 een aantal masterdialogen plaatsgevonden. Interessante dialogen tussen masters en zorgprofessionals rondom het thema professional performance. Wat houdt het in om een zorgprofessional anno nu te zijn? Hoe kunnen zorgprofessionals voortdurend streven naar excellentie? Hoe het beste te handelen vanuit medemenselijkheid? En hoe moeten zorgprofessionals rekenschap over het eigen functioneren afleggen? Bekijk hier een korte samenvatting en hier een hele korte van de masterdialogen die hier dieper op ingaan!